หากคุณต้องการใช้ความเร็วชัตเตอร์ต่ำหรือรูรับแสงกว้างสุดขณะถ่ายภาพในวันที่มีแดดจ้า ฟิลเตอร์ Neutral Density (ND) จะช่วยป้องกันไม่ให้ภาพของคุณสว่างเกินไป มาดูกันว่าเพราะอะไร (เรื่องโดย: Kazuo Nakahara)

ฟิลเตอร์ ND คืออะไร และมักจะใช้กันเมื่อใด

ฟิลเตอร์ ND เป็นฟิลเตอร์ซึ่งจะติดที่ด้านหน้าเลนส์ (หรือด้านหลังเลนส์) เพื่อลดความเข้มของแสงที่เข้าสู่กล้อง และมักจะถูกนำมาใช้เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ดังต่อไปนี้

เพื่อให้ได้ความเร็วชัตเตอร์ที่ต่ำลงเมื่อถ่ายภาพกลางแสงแดดจ้า

ความเร็วชัตเตอร์ต่ำสามารถทำให้ น้ำตกดูนุ่มนวลขึ้น เบลอก้อนเมฆ หรือเพิ่มความมีมิติให้กับตัวแบบที่กำลังเคลื่อนที่ แต่ในสภาวะที่มีแสงจ้า เช่น เมื่อถ่ายภาพกลางแสงแดด ความเร็วชัตเตอร์ที่ต่ำเกินไปอาจทำให้เกิดส่วนที่สว่างจ้าในภาพ ซึ่งจะไม่สามารถมองเห็นรายละเอียดในส่วนนั้นเนื่องจากการเปิดรับแสงมากเกินไป

วิธีแก้ไขข้อหนึ่งที่สามารถทำได้คือ ปรับรูรับแสงให้แคบลง แต่การทำเช่นนี้จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดความบิดเบี้ยว ซึ่งทำให้ภาพสูญเสียความคมชัดไป ด้วยเหตุผลนี้ ช่างภาพหลายคนจึงหลีกเลี่ยงวิธีดังกล่าวและเลือกใช้ฟิลเตอร์ ND แทน

เคล็ดลับ: ความเร็วชัตเตอร์ที่ช้าลงสามารถทำให้สีสันต่างๆ ชัดเจนขึ้นได้หากจัดแสงอย่างมีทักษะ อ่านได้ที่: 3 เคล็ดลับเพื่อยกระดับการถ่ายทอดเรื่องราวในงานแต่งงาน (และเหตุผลที่ EOS R ช่วยคุณได้)

เพื่อสร้างเอฟเฟ็กต์โบเก้แม้มีแสงสว่างจ้า

 ในวันที่มีแดดจ้า การใช้รูรับแสงกว้างสุดเพื่อสร้างโบเก้จะทำให้แสงผ่านเข้าสู่เลนส์ในปริมาณมาก ในสภาวะที่มีแสงจ้ามาก อาจมีแสงมากเกินไปจนแม้แต่การใช้ความไวแสง ISO ต่ำสุดร่วมกับความเร็วชัตเตอร์สูงสุดของกล้องยังไม่สามารถลดปริมาณแสงลงได้มากพอ ภาพจึงได้รับแสงมากเกินไป (ทบทวนพื้นฐานเรื่องการเปิดรับแสงได้ในบทความ: พื้นฐานเกี่ยวกับกล้อง #3: การเปิดรับแสง)

คุณควรทำอย่างไรหากต้องการใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่จากเอฟเฟ็กต์โบเก้ที่สวยงามด้วยเลนส์เดี่ยวไวแสงสูงเป็นพิเศษตัวใหม่ของคุณ คุณจะต้องลดปริมาณแสงที่ผ่านเข้าสู่กล้อง ซึ่งเป็นสิ่งที่ฟิลเตอร์ ND สามารถทำได้

สำหรับผู้ใช้ช่องมองภาพแบบออพติคอล (OVF) โปรดทราบว่า: เนื่องจากฟิลเตอร์ ND ทำหน้าที่ลดปริมาณแสงที่ผ่านเข้าสู่กล้อง ภาพที่คุณเห็นใน OVF จะดูมืดกว่าปกติ

สรุป: ข้อดีและข้อเสียของการใช้ฟิลเตอร์ ND

ข้อดี	ข้อเสีย
ลดความเร็วชัตเตอร์	ทำให้ช่องมองภาพออพติคอลมืดลง
ใช้รูรับแสงกว้างสุดได้แม้เป็นวันที่มีแดดจ้า	โอกาสที่จะมีปัญหาจากอาการกล้องสั่นเพิ่มขึ้น (ป้องกันได้โดยใช้ขาตั้งกล้อง)

ข้อควรรู้ (1): ฟิลเตอร์ ND คืออุปกรณ์ที่ขาดไม่ได้สำหรับการถ่ายภาพยนตร์ระดับมืออาชีพ

ในขณะถ่ายวิดีโอ ความเร็วชัตเตอร์จะขึ้นอยู่กับอัตราเฟรมที่ผู้ถ่ายทำภาพยนตร์เลือกใช้ เนื่องจากสามารถควบคุมความเร็วชัตเตอร์ได้เพียงเล็กน้อย ในวันที่มีแดดจ้าผู้ถ่ายทำภาพยนตร์จะต้องใช้รูรับแสงแคบและความไวแสง ISO ต่ำเพื่อควบคุมการเปิดรับแสง ซึ่งก็อาจจะยังไม่เพียงพอ ฟิลเตอร์ ND สามารถลดปริมาณแสงให้อยู่ในระดับความเข้มที่สามารถควบคุมได้ และยังช่วยให้ผู้ถ่ายทำภาพยนตร์ใช้รูรับแสงที่กว้างขึ้นเพื่อให้ได้เอฟเฟ็กต์ของระยะชัดตื้นด้วย

ฟิลเตอร์นี้มีความสำคัญมากจนกระทั่งกล้องวิดีโอระดับไฮเอนด์ รวมถึงกล้องในกลุ่ม Cinema EOS ต้องมีฟิลเตอร์ ND ในตัว 

ข้อควรรู้ (2): ฟิลเตอร์ Graduated ND ช่วยสร้างสมดุลให้กับความเปรียบต่างที่ไม่สม่ำเสมอในภาพ

ฟิลเตอร์ Graduated ND (GND) (ตัวอย่างด้านบน) คือฟิลเตอร์ ND ที่มีการไล่ระดับความสว่างและความมืด ซึ่งมีทั้งแบบวงรีและวงกลม เมื่อคุณวางด้านที่มืดของฟิลเตอร์เหนือส่วนที่สว่างเกินไปในฉาก จะช่วยให้ความเปรียบต่างในภาพดูสม่ำเสมอขึ้น เช่นในภาพนี้

 

ถ่ายที่ค่า f/18, 0.6 วินาที ด้วยฟิลเตอร์ ND รุ่น ND8X-L จาก Canon 

เนื่องจากภาพนี้มีแสงสว่างที่จ้ามาก ผมจึงใช้ฟิลเตอร์ ND รุ่น ND8X-L ซึ่งสามารถลดแสงได้ 3 สต็อป ผมจึงสามารถใช้ความเร็วชัตเตอร์ต่ำถึง 0.6 วินาที ซึ่งทำให้การเคลื่อนไหวของคนที่เดินผ่านไปมาเป็นภาพเบลอ

 

ถ่ายที่ค่า f/1.8, 1/8,000 วินาที ด้วยฟิลเตอร์ ND รุ่น ND8X-L จาก Canon

แดดแรงมากจนหากไม่ใช้ฟิลเตอร์ ND การถ่ายภาพด้วยค่ารูรับแสงกว้างสุดที่ f/1.8 เพื่อสร้างเอฟเฟ็กต์โบเก้จะทำให้ภาพได้รับแสงมากเกินไป แม้ผมจะใช้ความเร็วชัตเตอร์สูงสุดของกล้องที่ 1/8,000 วินาทีแล้วก็ตาม ฟิลเตอร์ ND รุ่น ND8X-L ช่วยลดปริมาณแสงที่เข้ามาในกล้อง ผมจึงสามารถใช้รูรับแสงกว้างสุดได้โดยไม่สูญเสียรายละเอียดบนใบไม้ไปจากการเกิดส่วนที่สว่างจ้า

 

ตัวอย่างฟิลเตอร์ ND ของ Canon

 

ฟิลเตอร์ ND รุ่น ND4X-L

ลดแสงที่เข้ามาจากเลนส์ลง 1/4 (2 สต็อป) มี 3 ประเภท ได้แก่ 52 มม., 58 มม. และ 72 มม. สำหรับการใช้งานกับเลนส์ EF ที่รองรับ

 

ฟิลเตอร์ ND รุ่น ND8X-L

ลดแสงที่เข้ามาจากเลนส์ลง 1/8 (3 สต็อป) มี 3 ประเภท ได้แก่ 52 มม., 58 มม. และ 72 มม. สำหรับการใช้งานกับเลนส์ EF ที่รองรับ

 

เคล็ดลับ: หากคุณกำลังใช้กล้อง EOS R/EOS RP ลองใช้นี่ดู!

เมาท์อะแดปเตอร์ฟิลเตอร์แบบ Drop-in EF-EOS R กับฟิลเตอร์ ND Drop-in แบบปรับได้ A

เมาท์อะแดปเตอร์รุ่นนี้ ซึ่งช่วยให้คุณสามารถใช้เลนส์ EF/EF-S กับกล้อง EOS R หรือ EOS RP ได้ มีฟิลเตอร์ ND แบบปรับได้ซึ่งสามารถลดปริมาณแสงได้ 1.5 ถึง 9 สต็อป (เทียบเท่า ND3 ถึง ND500) จึงเป็นทางเลือกหนึ่งที่คุณสามารถใช้ได้ในทุกสถานการณ์ โดยไม่ต้องใช้ฟิลเตอร์หลายชิ้นที่มีความหนาและเส้นผ่านศูนย์กลางต่างกัน คุณสามารถใช้ได้แม้กระทั่งกับเลนส์ที่ไม่ได้รับการออกแบบมาให้ติดฟิลเตอร์ลงไปด้านหน้า

 

---

---