Với sự trỗi dậy của các nền tảng streaming và truyền thông xã hội dựa trên video, việc tạo video đã trở thành một phần trong cuộc sống của chúng ta hơn bao giờ hết. Mặc dù máy ảnh ống kính hoán đổi được ban đầu được phát triển để chụp ảnh tĩnh, nhưng giờ đây việc chúng có khả năng quay video—và ghi ở độ phân giải ngày càng cao đã trở thành quy chuẩn. Các độ phân giải như 4K và 8K thực sự là gì, tại sao và khi nào chúng lại quan trọng? Đây là những gì chúng ta sẽ khám phá trong bài viết này.

 

Những điểm cơ bản về độ phân giải video

Nguồn gốc của tiêu chuẩn độ phân giải trong video

Trong chụp ảnh tĩnh, không có tiêu chuẩn cố định thực sự nào về độ phân giải pixel của ảnh bạn chụp. Nó khác nhau tùy máy ảnh tùy vào cảm biến hình ảnh. Ngay cả khi bạn in ảnh, có thể có các cỡ giấy tiêu chuẩn như 3R hoặc A4, nhưng không có tiêu chuẩn nào nói rằng một bản in A4 phải được in ở 300 điểm mỗi inch để phù hợp với A4.

Đối với sản xuất video thì khác. Video bắt nguồn từ điện ảnh và truyền hình, trong đó các tiêu chuẩn về độ phân giải màn hình được phát triển từ sớm để đảm bảo tính nhất quán kỹ thuật trong ngành. Ví dụ, bất kể kích thước màn hình thực tế là bao nhiêu, tất cả các TV phục vụ cho một tiêu chuẩn cụ thể sẽ hiển thị hình ảnh sử dụng cùng một số pixel. Do đó, một thuật ngữ như “Full HD” không chỉ có nghĩa là video có độ trung thực rất cao, nó đề cập cụ thể đến độ phân giải video bao gồm 1920×1080 pixel.

Full HD hiện nay là độ phân giải được hỗ trợ rộng rãi nhất. Vậy còn 4K trở lên thì sao?

Hiện tại, TV kỹ thuật số đang trở thành xu hướng chủ đạo, và chúng thường có độ phân giải màn hình 1920×1080 pixel (Tỉ lệ hình ảnh: 16:9). Độ phân giải này phù hợp với định dạng Full HD (Full-spec High Definition), và cũng có thể được gọi là “1080p”. Bạn cũng có thể đã nhận thấy rằng nó được hỗ trợ bởi nhiều màn hình máy tính và máy tính xách tay, và cả định dạng lưu trữ kỹ thuật số Blu-ray Disc. Với rất nhiều nền tảng phát lại Full HD xung quanh chúng ta, bạn thậm chí có thể tranh luận rằng chúng ta không thực sự cần bất kỳ độ phân giải nào cao hơn.

Tuy nhiên, TV và màn hình máy tính ngày càng hỗ trợ hiển thị 4K, cung cấp độ phân giải gấp 4 lần Full HD. Video cũng là một phương tiện mà mọi người thường sẽ phát lại để xem, ngay cả khi nhiều năm đã trôi qua. Vì lý do đó, việc ghi lại một cảnh quay có độ phân giải cao hơn, có thể được sử dụng trong tương lai, đảm bảo rằng những kỷ niệm được ghi lại trong chúng có thể được phát lại rõ ràng trong một thời gian dài hơn.

 

Các định dạng độ phân giải video chính hiện nay là gì?

Thông tin đáng ngạc nhiên: 4K DCI chỉ có 8,84 megapixel!

Định dạng	Độ phân giải ngang	Độ phân giải dọc	Tổng số pixel	Các ứng dụng nổi trội
SD	720	480	0,34MP	TV analog, video DVD
HD	1280	720	0,92MP	Streaming trực tuyến
FHD	1920	1080	2.07MP	TV kỹ thuật số, Blu-ray, streaming trực tuyến
2K	2048	1080	2,21MP	Rạp chiếu phim kỹ thuật số
4K UHD	3840	2160	8,29MP	TV, streaming trực tuyến, 4K Ultra HD Blu-ray
4K DCI	4096	2160	8,84MP	Rạp chiếu phim kỹ thuật số
8K UHD	7680	4320	33,17MP	Cảnh quay chưa xử lý, cảnh quay để lưu trữ, phục vụ mục đích y tế và nghiên cứu
8K DCI	8192	4320	35,38MP	Cảnh quay chưa xử lý, cảnh quay để lưu trữ, phục vụ mục đích y tế và nghiên cứu

Bạn có thể nhận thấy độ phân giải video nhỏ như thế nào so với độ phân giải ảnh tĩnh. Ngay cả video 4K, được xem là có chất lượng cực cao, có độ phân giải megapixel chỉ khoảng 8 megapixel! Nói cách khác, sau khi tính đến các tỉ lệ hình ảnh khác nhau, bạn chỉ cần một máy ảnh khoảng 10 megapixel để quay 4K. Ngày nay, ngay cả các máy ảnh cấp thấp cũng có độ phân giải khoảng 20 megapixel, do đó khả năng quay video 4K đã trở nên khá phổ biến.

Hãy nhớ: Độ phân giải cao hơn có nghĩa là nhiều dữ liệu hơn để xử lý

Nếu máy ảnh của bạn có thể làm điều đó, việc quay ở độ phân giải cao hơn mức được yêu cầu cho mục đích của bạn sẽ tăng tính linh hoạt trong xử lý hậu kỳ: bạn có nhiều chỗ hơn để cắt xén khung hình, và cũng có nhiều pixel hơn để lấy thông tin, điều này có thể mang lại cho bạn kết quả tốt hơn trong quá trình chỉnh sửa như colour grading.

Tuy nhiên, việc xử lý tất cả dữ liệu bổ sung đó đòi hỏi nhiều sức mạnh tính toán và dung lượng lưu trữ hơn. Đừng quên cân nhắc những điều đó khi bạn quyết định quay ở độ phân giải nào!

Xem thêm:
Từ Quay Phim Đến Chỉnh Sửa: Bạn Vẫn Nên Quay Ở 1080? (Phiên bản tiếng Anh)

Có liên quan nhưng không giống nhau: Cảm biến Super 35mm so với full-frame, Tìm hiểu thêm trong:
6 Điều Về Máy Ảnh Quay Phim Mà Những Người Làm Video Nghiêm Túc Nên Biết

 

Sự khác biệt giữa DCI và UHD là gì?

Chữ “K” trong 4K là viết tắt của “kilo”, biểu thị phép nhân với 1000. Do đó, “4K” nói chung dùng để chỉ độ phân giải rộng khoảng 4000 pixel. Có nhiều chuẩn độ phân giải 4K khác nhau, nhưng được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay là 4K UHD và 4K DCI.

4K DCI: Bắt nguồn từ điện ảnh
Chuẩn DCI 4K (4096×2160) được lập vào năm 2005 bởi Digital Cinema Initiative (Phiên bản tiếng Anh), một tổ chức được thành lập bởi các hãng phim lớn nhằm đặt ra các tiêu chuẩn trong ngành điện ảnh. Nó có tỉ lệ hình ảnh là 1,9:1, phù hợp với chuẩn 2K (2048×1080) thường được sử dụng trong máy chiếu trong rạp chiếu phim trước khi xuất hiện 4K.

4K UHD: Bắt nguồn từ phát sóng truyền hình
Chuẩn 4K UHD (Ultra High Definition) ra đời muộn hơn nhiều, khi ngành phát sóng truyền hình đang cân nhắc phát sóng ở chất lượng 4K. Nó được đặt ra bởi Liên Minh Viễn Thông Quốc Tế (Phiên bản tiếng Anh), với kích thước 3840×2160. Giống như Full HD, nó có tỉ lệ hình ảnh là 16:9, tương thích với các TV hiện hữu.

Những sự khác biệt đó có ý nghĩa gì đối với quay video
Nếu bạn muốn video của mình có thể xem được trên TV 4K, một chiếc máy ảnh quay ở 4K UHD sẽ là đủ. Tuy nhiên, 4K DCI có độ phân giải ngang cao hơn 4K UHD, do đó, một máy ảnh có thể ghi 4K DCI sẽ có thể ghi không chỉ 4K phù hợp cho rạp chiếu phim, mà còn có thể ghi 4K UHD chất lượng cao phù hợp với TV 4K mà không bị giảm chất lượng cho dù có cắt xén.

 

Video 8K: Một độ phân giải có thể sử dụng trong tương lai

Giống như 4K, có hai tiêu chuẩn chính cho 8K: 8K UHD và 8K DCI. Tuy nhiên, không giống như 4K, các màn hình 8K vẫn chưa khả dụng cho người tiêu dùng phổ thông. Sẽ mất một thời gian trước khi người dùng bình thường có thể xem video 8K một cách đầy đủ.

8K có gì tuyệt vời đến vậy?

Sự hấp dẫn của 8K nằm ở độ chân thực cao hơn, nhờ vào độ chi tiết được ghi lại bởi độ phân giải cao hơn của nó. Con người có thể nhìn mọi thứ trong không gian ba chiều do một số yếu tố, bao gồm:
- Tách biệt hai mắt: những khác biệt giữa hình ảnh được nhìn bằng mắt phải và mắt trái
- Dãy tương phản: Phạm vi tông màu từ vùng sáng đến vùng tối có thể nhận biết được
- Độ rõ nét: Khả năng cảm nhận các chi tiết nhỏ, gắn liền với độ phân giải pixel của hình ảnh

Ảnh 8K có kích thước khoảng 35 megapixel, được cho là cung cấp gần với độ rõ nét tối đa mà thị giác của con người có thể cảm nhận được. Về mặt đó, việc xem video 8K ở độ phân giải đầy đủ được cho là mang lại cảm giác rất chân thực về tính ba chiều mặc dù cảnh quay không phải là 3D.

Với việc phát sóng 8K vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, video 8K hiện được sử dụng chủ yếu cho mục đích lưu trữ (ví dụ như để ghi lại di sản văn hóa và tự nhiên) và nghiên cứu y tế. Cảnh quay 8K có thể được sử dụng làm nguyên liệu thô cho sản xuất video 4K (hoặc thấp hơn) vì nó có thể được cắt xén thành các độ phân giải đó trong quá trình sản xuất hậu kỳ để tạo hiệu ứng phóng to, lia, và trượt kỹ thuật số với chất lượng hình ảnh bị giảm ở mức tối thiểu.

Bạn có thể quan tâm đến:
EOS C70, R5 C, R5 hay R3: Nên Mua Máy Nào Để Quay Video?

 

Tóm tắt

- Full HD, 4K DCI/UHD và 8K DCI/UHD đều là các tiêu chuẩn độ phân giải (độ rõ nét) hiển thị. Mỗi chuẩn đề cập đến một định dạng hình ảnh bao gồm một số pixel ngang và dọc cụ thể.
- 4K DCI và 8K DCI là các tiêu chuẩn quay phim, và có tỉ lệ hình ảnh 1.9:1.
- Full HD, 4K UHD và 8K UHD là các tiêu chuẩn phát sóng truyền hình và có tỉ lệ hình ảnh 16:9.
- Hiện nay, Full HD là tiêu chuẩn được hỗ trợ rộng rãi nhất bởi các thiết bị hiển thị của người tiêu dùng, và xu hướng hỗ trợ 4K đang ngày càng phát triển.
- 8K hứa hẹn tính chân thực rất cao do độ rõ nét cực cao, được cho là gần với giới hạn nhận biết của con người.

Chúng tôi giải thích thêm biệt ngữ video trong:
IPB/Long GOP và ALL-I/Intra-frame là gì?
4:2:2 và 4:2:0 có nghĩa là gì?

 

---

---