สำหรับช่างภาพทิวทัศน์อย่าง GOTO AKI การเป็นช่างภาพมืออาชีพไม่ใช่ตัวเลือกแรกในเส้นทางสายอาชีพของเขา ในบทความต่อเนื่องทั้ง 6 ตอนนี้ วิทยากรประจำ Canon Photo Clinic จะเล่าถึงประสบการณ์การเดินทางสู่การเป็นช่างภาพมืออาชีพ เพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้แก่ช่างภาพดาวรุ่ง (เรื่องโดย: GOTO AKI)

แผ่นรวมภาพต่างๆ ซึ่งถ่ายที่เกาะเสม็ดในไทย ขณะที่ผมยังเรียนอยู่ที่โรงเรียนสอนการถ่ายภาพ ผมรู้แก่ใจดีว่า เสียงชัตเตอร์สื่อถึงความปรารถนาในการถ่ายภาพของผม และจากนั้น ชายในภาพหันมองตรงมาที่ผมกลางคันระหว่างที่ถ่ายภาพ ภาพเหล่านี้ถ่ายโดยใช้ฟิล์มขาวดำ

 

เหตุบังเอิญที่ทะเลทรายซาฮาราเป็นจุดพลิกผันที่ทำให้เกิดความสนใจในการถ่ายภาพ

ความใฝ่ฝันของคุณคืออะไร

ตั้งแต่ผมอายุประมาณ 10 ขวบ ผมมีความใฝ่ฝันที่จะเที่ยวรอบโลก และฝันนั้นก็เป็นจริงในปี 1993 เมื่อผมอายุได้ 21 ปี ผมหยุดพักจากการเรียนมหาวิทยาลัยเพื่อเดินทางไปทั่วโลก

ในเวลานั้น ผมไม่ได้สนใจการถ่ายภาพมากนัก และใช้เวลาส่วนใหญ่ในการท่องเที่ยวครั้งนั้นคิดว่าจะทำอาชีพอะไรในอนาคต และสิ่งที่ผมพกติดตัวไปในระหว่างการเดินทางคือกล้องฟิล์มแบบคอมแพค เนื่องจากยุคนั้นยังไม่มีการใช้อินเทอร์เน็ต ผมจึงใช้วิธีพูดคุยกับนักเดินทางแบ็คแพ็คที่พบเจอระหว่างเข้าพักในหอพักราคาถูก ทุกๆ วันจึงน่าตื่นเต้น และผมมีโอกาสสัมผัสกับโลกกว้าง ทำความรู้จักกับวัฒนธรรมและผู้คนที่ผมไม่คุ้นเคย และชื่นชมทัศนียภาพที่พบเจอระหว่างทาง

ระหว่างการเดินทางในทะเลทรายซาฮารา ผมบังเอิญพบกับช่างภาพชาวญี่ปุ่นที่มีอายุมากกว่าผม 7 ปี ขณะฟังเสียงลั่นชัตเตอร์ของกล้อง DSLR ที่เลือนหายไปในทะเลทราย ผมคิดว่าจะดีแค่ไหนหากผมได้เป็นช่างภาพและออกเดินทางไปเรื่อยๆ ความปรารถนาที่คลุมเครืออยู่ในใจนี้เองที่จุดประกายให้ผมสนใจการถ่ายภาพ

ตอนเหนือของทะเลทรายซาฮาราขณะที่ผมเดินทางท่องเที่ยวไปทั่วโลกเมื่ออายุประมาณ 21 ปี

 

ใบหน้าที่เปื้อนรอยยิ้มของผู้คนที่ผมพบระหว่างการเดินทาง และทิวทัศน์อันน่าทึ่งและหาชมได้ยากนับไม่ถ้วน ซึ่งผมเห็นระหว่างอยู่บนรถโดยสารคือภาพที่ยังคงติดตรึงอยู่ในใจตลอดมา หลังจากท่องเที่ยวเป็นเวลา 8 เดือน ผมกลับมายังประเทศญี่ปุ่น และซื้อกล้อง SLR แบบแมนนวลพร้อมเลนส์ขนาด 50 มม. ตามคำแนะนำของเพื่อน ขณะนั้น ผมแค่ต้องการถ่ายภาพมากกว่าอยากจะเป็นช่างภาพมืออาชีพหรือศิลปิน นั่นคือสิ่งที่ผมคิดในใจยามหยิบกล้องขึ้นมา

 

ผมเดินทางรอบโลกใบใหม่ที่ไม่คุ้นเคยเพื่อที่จะถ่ายภาพ

หลังจากเรียนจบจากมหาวิทยาลัย ผมต้องการไปทำงานในต่างประเทศ ผมจึงเข้าทำงานในบริษัทธุรกิจแห่งหนึ่ง ขณะที่ทำงานในโครงการต่างๆ เช่น โครงการท่อส่งก๊าซธรรมชาติระหว่างไทยกับพม่า และการส่งออกผลิตภัณฑ์เหล็กกล้าเพื่อก่อสร้างตึกแฝดเปโตรนาสในมาเลเซีย แต่ละครั้งที่ผมเดินทางไปทำงานในต่างประเทศ ผมจะใช้เวลาว่างหลังจากการทำงานเพื่อถ่ายภาพบุคคลและภาพตามท้องถนน การที่ผมพกกล้องไปไหนมาไหนจุดประกายให้ผมสนทนากับผู้คนที่ไม่รู้จัก และมองดูทิวทัศน์ที่่ผ่านไปด้วยความสนใจที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้น นั่นเป็นเพราะว่าผมเริ่มรู้สึกหลงใหลการถ่ายภาพมากขึ้นนั่นเอง

แม้ว่าผมรู้สึกสนุกกับการทำงาน แต่เสียงในใจที่ดังขึ้นทุกวันกลับบอกให้ผมเปลี่ยนอาชีพไปถ่ายภาพ ดังนั้น เมื่ออายุได้ 25 ปี ผมจึงลาออกจากบริษัท และออกผจญภัยในโลกของการถ่ายภาพ ในยุคนั้น การทำงานระยะยาวตลอดชีพถือเป็นธรรมเนียมปฏิบัติในญี่ปุ่น การลาออกจากบริษัทในช่วงนั้นจึงเป็นเรื่องใหญ่มากๆ

ภาพนี้ถ่ายที่ตลาดนัดสุดสัปดาห์ที่บริเวณชานเมืองอาชกาบัต เมืองหลวงของเติร์กเมนิสถาน (ในขณะนั้น ผมยังใช้การโฟกัสแมนนวลได้ไม่ดีนัก)

 

ภาพแนวสตรีทที่ถ่ายขณะเดินทางไปทำงานที่มองโกเลียในประเทศจีน ซึ่งทุกที่ที่ผมไปเยือนจะมีแต่ทุ่งหญ้าสุดลูกหูลูกตา ทริปนี้ทำให้ผมรู้สึกทึ่งกับขนาดอันกว้างใหญ่ไพศาลของประเทศจีน

 

ขณะที่ผมชื่นชมผลงานภาพถ่ายของช่างภาพอย่าง Elliott Erwitt, Man Ray และ Michael Kenna อยู่ที่บ้าน ผมก็รู้สึกหลงใหลในการถ่ายทอดภาพขาวดำที่มีความเปรียบต่างสูง จึงตัดสินใจสร้างห้องมืดไว้ในบ้านและเริ่มต้นล้างอัดภาพ แม้ว่าผมจะไม่ได้นึกเกี่ยวกับการหาเลี้ยงชีพใดๆ มาก่อนเลยในช่วงเวลานั้น แต่หัวใจของผมก็รู้สึกเปี่ยมล้นไปด้วยความสุขที่ได้เริ่มต้นออกเดินทางไปในโลกแห่งการถ่ายภาพ

คอลเลคชันภาพถ่ายต่างๆ ที่สอนให้ผมเข้าใจความสมบูรณ์แบบของการถ่ายทอดความเปรียบต่างสูงในภาพถ่ายขาวดำ

 

พบกับ Robert Frank

ต่อมา ผมสมัครเข้าเรียนในโรงเรียนสอนการถ่ายภาพโดยเฉพาะ นั่นคือ Tokyo College of Photography ซึ่งอาจกล่าวได้ว่าเป็นสถานที่ฝึกหัดสำหรับศิลปินก็ว่าได้ วันหนึ่ง Kiyoshi Suzuki อดีตครูและช่างภาพผู้ล่วงลับไปแล้วเชิญผมไปนิวยอร์กด้วยกัน เพื่อพบกับ Robert Frank ซึ่งเป็นเพื่อนกับครู Kiyoshi มาตั้งแต่ปี 1972 ในขณะนั้น Robert Frank เป็นตำนานในโลกถ่ายภาพไปแล้ว และเป็นศิลปินที่มีอิทธิพลต่อช่างภาพจากทั่วโลกเป็นอย่างมาก

ผมได้คัดเลือกภาพถ่ายแนวสตรีทจำนวน 30 ภาพที่ถ่ายที่กรุงเทพฯ และเซี่ยงไฮ้ และรวบรวมไว้ในแฟ้มผลงาน เราไปที่ Atelier New York ซึ่งเป็นที่ที่ Frank ใช้เวลาดูภาพถ่ายของผมอย่างเงียบๆ เขามีปฏิกิริยาชื่นชอบภาพถ่ายที่กระตุ้นให้เกิดจินตนาการ แม้ว่าภาพเหล่านั้นจะไม่คมชัดก็ตาม ผมรู้สึกว่านี่คือการสื่อให้เห็นว่าภาพถ่ายคือรูปแบบหนึ่งในการสื่อสารด้วยภาพซึ่งอาจสื่อถึงความรู้สึกได้ดีกว่าถ้อยคำ

ผมจะไม่มีวันลืมล็อบสเตอร์มื้อใหญ่ที่เราทานด้วยกันในวันนั้นที่สถานีรถไฟแกรนด์เซ็นทรัลในนิวยอร์กเลย เมื่อเขาถามผมว่าล็อบสเตอร์รสชาติอร่อยไหม ผมตอบว่า "อร่อยครับ" ทั้งๆ ที่ความจริงแล้วผมรู้สึกตื่นเต้นมากจนไม่รู้รสอะไรเลย

ถ่ายภาพร่วมกับ Robert Frank บนหลังคาตึก Atelier New York (ภาพโดย: Kiyoshi Suzuki)

 

ผลงานภาพถ่ายแนวสตรีทที่ผมนำติดตัวไปนิวยอร์ก

 

หลังจากกลับประเทศญี่ปุ่น ผมก็หมกตัวอยู่ในห้องสมุดที่โรงเรียนสอนการถ่ายภาพ พร้อมกับดูภาพถ่ายทุกแนว และวางรสนิยมส่วนตัวไว้ชั่วคราว เพื่อเรียนรู้ประวัติศาสตร์การถ่ายภาพด้วยตาของตนเอง ผมรู้สึกว่าคงพูดไม่ได้ว่าผลงานของตัวเองแปลกใหม่ หากไม่ได้ทำความเข้าใจเกี่ยวกับประวัติศาสตร์การถ่ายภาพเสียก่อน จากนั้น ผมซื้อม้วนฟิล์มราคาถูกยาว 30 เมตร และทุ่มเงินไปกับการถ่ายภาพให้มากที่สุด

ฟิล์มภาพถ่ายส่วนหนึ่งที่ถ่ายระหว่างศึกษาที่โรงเรียนสอนการถ่ายภาพ

 

แม้แต่ในปัจจุบัน ผมยังคงนำไอเดียที่เคยได้เรียนรู้ในอดีตมาใช้อยู่เสมอ นั่้นคือ "อย่าถ่ายภาพตัวแบบในแบบที่เป็น แต่สร้างสรรค์ผลงานที่กระตุ้นจินตนาการของคุณ" และ "รู้จักอดีตเพื่อสร้างสรรค์ผลงานแปลกใหม่"

 

บทความอื่นๆ โดย GOTO AKI
เหตุผล 5 ข้อว่าทำไม EOS 5D Mark IV คือกล้องที่ดีที่สุดสำหรับการถ่ายภาพทิวทัศน์
หลักสำคัญ 4 ข้อในการถ่ายภาพทิวทัศน์ก่อนฟ้าสาง
EF16-35mm f/4L IS USM: ถ่ายภาพทิวทัศน์ได้อย่างน่าทึ่งแม้ถ่ายแบบถือกล้องด้วยมือ

 

รับข่าวสารล่าสุดเกี่ยวกับการถ่ายภาพ รวมถึงเคล็ดลับและกลเม็ดต่างๆ ได้โดย ลงทะเบียนกับเรา!