Không có ống kính nào là hoàn hảo 100%. Ngay cả những ống kính được chế tạo tốt nhất cũng sẽ có dạng quang sai nào đó, làm ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh theo các cách khác nhau. Trước đây, những quang sai này được chỉnh thông qua thiết kế ống kính bằng cách sử dụng các thấu kính phi cầu và các lớp phủ, nhưng ngay cả những cách này cũng có những giới hạn của chúng. May thay, với những tiến bộ công nghệ gần đây, hiện nay có thể giảm thêm hoặc thậm chí là loại bỏ những hiện tượng méo này theo cách kỹ thuật số trong máy ảnh, và trong thời gian thực. Ở đây, chúng ta xem xét một số quang sai này và xem xét tính năng chỉnh quang sai thấu kính trong máy ảnh có thể giúp bạn có được ảnh chất lượng cao bằng cách nào. (Người trình bày: Kazuo Nakahara, Digital Camera Magazine)

 

1. Chỉnh sáng ngoại biên

Giảm tối góc trong ảnh

Khi bạn chụp ở khẩu độ tối đa hoặc gần khẩu độ tối đa, bạn có thể nhận thấy có hiện tượng tối nào đó về phía góc ảnh. Cũng được gọi là hiện tượng tối góc hay tối bốn góc, hiện tượng này xuất hiện trên tất cả các ống kính—điểm khác biệt duy nhất là mức tối!

Cả hai ảnh: EOS R/ RF24-105mm f/4L IS USM/ FL: 43mm/ Flexible-priority AE (f/5.6, 1/400 giây, EV +0,3)/ ISO 100

Bạn có nhận thấy sự khác biệt khi tắt chức năng này không? Hiện tượng tối góc như thế xuất hiện rõ hơn ở những chỗ có màu đơn giản hoặc các hoa văn đều, lặp lại, như bầu trời xanh trong ở ví dụ bên trên. Việc bật ‘Peripheral illumination correction’ sẽ làm sáng các góc để bầu trời trông có vẻ đều hơn.

Các tình huống trong đó chức năng peripheral illumination correction (chỉnh sáng ngoại biên) là có ích:
- Khi bố cục của bạn gồm có chụp không gian bầu trời rộng.
- Khi bạn chụp ảnh chân dung, và muốn sử dụng khẩu độ tối đa để tạo ra hiệu ứng bokeh.
- Khi chụp ảnh macro góc rộng, khi bạn muốn sử dụng khẩu tối đa.

Nắm thông tin này:
- Trên hệ thống EOS R, ‘Peripheral illumination correction’ được cài đặt thành ‘On’ theo mặc định. Nên bật nó trong phần lớn trường hợp, trừ khi bạn muốn có hiệu ứng tối góc vì lý do nghệ thuật hoặc sử dụng các ống kính bên thứ ba.

 

2. Chỉnh méo

Giảm méo quang học

Méo xuất hiện ở những độ dài tiêu cự cực đoan, và rất dễ nhận thấy trên các đối tượng có các đường thẳng. Tùy vào ống kính, bạn có thể thấy những đường thẳng này có vẻ cong vào trong (méo dạng thùng) hoặc ra ngoài (méo hình gối) về phía rìa ngoài của ảnh.

Cả hai ảnh: EOS R/ RF24-105mm f/4L IS USM/ FL: 24mm/ Aperture-priority AE (f/4, 1/500 giây)/ ISO 100

Trong hình cận cảnh từ ảnh được chụp với chức năng chỉnh méo được cài đặt thành 'Off', chúng ta có thể thấy rằng những đường ngang hơi nghiêng lên trên. Chỉnh méo giúp làm thẳng những đường này và khắc họa tòa nhà chính xác hơn.

Các tình huống trong đó chỉnh méo đóng vai trò quan trọng:
- Trong ảnh phong cảnh với đường chân trời nhìn thấy rõ.
- Khi chụp ảnh các tòa nhà và công trình có các đường thẳng.
- Trong ảnh tĩnh vật, sao cho hình dạng của đối tượng có thể được khắc họa chính xác.

Nắm thông tin này: Chỉnh méo xén nhẹ rìa ảnh

Trong quá trình chỉnh méo, rìa ảnh sẽ bị xén nhẹ, chẳng hạn như ảnh xén bên trên được lấy từ góc dưới bên trái của ảnh chụp tòa nhà. Phần xén khó nhận ra, nhưng nên lưu ý điều này trong các tình huống trong đó bố cục là thực sự quan trọng. 

 

3. Digital Lens Optimizer

Chỉnh nhiều nguồn làm giảm chất lượng hình ảnh cùng lúc.

Bên cạnh quang sai và méo, còn có các yếu tố khác làm ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng hình ảnh. Một yếu tố là bộ lọc low-pass, giúp giảm moire và dị ảnh xuất hiện ở các đối tượng có tần suất cao (chi tiết nhỏ) nhưng cũng dẫn đến giảm độ trung thực. Để chỉnh hiện tượng này và sử dụng hiệu quả nhất khả năng dựng ảnh của ống kính RF, hãy bật Digital Lens Optimizer (DLO).

EOS R/ RF28-70mm f/2L USM/ FL:28mm/ Aperture-priority AE (f/22, 1/125 giây, EV +0,3)/ ISO 160

Chụp ở một khẩu độ rất hẹp chẳng hạn như f/22 thường dẫn đến mất độ sắc nét nhận thấy rõ vì nhiễu xạ, nhưng bật DLO sẽ giảm nhòe và hiện tượng phai màu, cải thiện độ phân giải hình ảnh và độ rõ.

Nắm thông tin này: Trên hệ thống EOS R, việc bật DLO sẽ không ảnh hưởng đến tốc độ chụp liên tục

Trên các máy ảnh cũ hơn trước khi có EOS R, việc bật chức năng DLO trong máy ảnh sẽ làm giảm tốc độ chụp liên tục. Tuy nhiên, vấn đề này đã được khắc phục trên hệ thống EOS R.

Ngay cả khi bạn quyết định không bật DLO, bạn cũng có lựa chọn chỉ bật chức năng ‘Diffraction correction’ (Chỉnh nhiễu xạ) hoặc ‘Chromatic aberration correction’ (Chỉnh sắc sai)

 

4. Chỉnh sắc sai

Chỉnh viền tím

Khi các bước sóng khác nhau của màu trong ánh sáng đi ở các tốc độ khác nhau, chúng khúc xạ ở những mức nhất định khi đi qua một thấu kính. Khi bạn chụp ở điều kiện ánh sáng chứa nhiều bước sóng màu, phương sai phát sinh từ các chỉ số khúc xạ khác nhau này dẫn đến mất màu, có nghĩa là sắc sai (còn được gọi là "viền tím").

EOS R/ RF24-105mm f/4L IS USM/ FL: 24mm/ Aperture-priority AE (f/5,6, 1/800 giây, EV +0,3)/ ISO 100

Có 2 loại sắc sai khác nhau: theo trục và ngang. Sắc sai ngang, chủ yếu xuất hiện ở rìa ảnh, là rất khó chỉnh chỉ bằng thiết kế quang học, ngay cả trên các ống kính có hiệu năng cao. Việc bật Digital Lens Optimizer hoặc chức năng chỉnh sắc sai sẽ chỉnh sắc sai hiệu quả hơn.

Các tình huống trong đó chức năng chỉnh sắc sai là có ích:
- Với ống kính tele, khi bạn phải chụp ở khẩu tối đa để có được độ sâu trường ảnh mong muốn.
- Khi chụp ở các góc tele, khi bạn muốn tránh thay đổi thiết lập khẩu độ vì nó sẽ ảnh hưởng đến hình thức của ảnh.
- Khi chụp ở góc rộng, khi bạn sử dụng góc xem cực lớn để phóng đại phối cảnh.

 

5. Chỉnh nhiễu xạ

Chi tiết sắc nét hơn ở các khẩu độ hẹp

Khi bạn chụp ở các khẩu độ hẹp chẳng hạn như f/16, f/22 hoặc hẹp hơn, các lá khẩu chặn ánh sáng tới. Điều này làm tăng nhiễu xạ, dẫn đến giảm độ phân giải khả kiến. Việc bật chức năng chỉnh nhiễu xạ bằng phương pháp kỹ thuật số sẽ khôi phục chi tiết bị mất.

EOS R/ RF24-105mm f/4L IS USM/ FL: 33mm/ ISO 100 (Ảnh ví dụ bên dưới được chụp ở những khẩu độ khác nhau)

Nắm thông tin này: Nó có hiệu quả ngay cả đối với các ảnh được chụp ở khẩu độ lớn hơn

Hãy để ý việc bật chức năng chỉnh nhiễu xạ dẫn đến viền ngoài sắc nét hơn như thế nào đối với chữ, ngay cả với ảnh sau đây được chụp ở f/4.

Các tình huống trong đó chỉnh nhiễu xạ đóng vai trò quan trọng:
- Khi sử dụng một khẩu độ rất hẹp để lấy nét sâu cho phong cảnh, hoặc tạo ra hiệu ứng tỏa sáng dạng sao.
- Chụp phơi sáng lâu trong đó khẩu độ hẹp là cần thiết để kiểm soát phơi sáng—nhất là nếu cảnh có nhiều chi tiết nhỏ.

 

Chức năng phải biết: Xử lý ảnh RAW trong máy ảnh

Cần lấy ảnh ngay tại chỗ? Bạn có thể thực hiện xử lý hậu kỳ cơ bản đối với các tập tin RAW trong máy ảnh.

1. Ở chế độ phát lại, nhấn nút SET và tìm đến biểu tượng xử lý ảnh RAW. Chọn biểu tượng ngoài cùng để tùy biến xử lý ảnh RAW.

2. Các tùy chọn ở bên phải cho phép bạn thực hiện những điều chỉnh cơ bản, như điều chỉnh độ sáng, cân bằng trắng, tham số Picture Style, v.v.

3. Bạn có thể bật và tắt chức năng chỉnh quang sai thấu kính bằng cách chọn biểu tượng thấu kính.

 

Khám phá thêm các tính năng và chức năng khác có thể giúp cải thiện ảnh của bạn ở đây:
HDR PQ HEIF: Phá Vỡ Các Giới Hạn của JPEG
3 Tính Năng DPP Mới, Tiện Lợi Để Chỉnh Sửa Ảnh DPRAW
Portrait Relighting: Chức Năng Điều Chỉnh Ánh Sáng Trong Máy

 

---

---