Ống kính là những công cụ quan trọng trong nghệ thuật nhiếp ảnh. Khi bạn nắm vững cách sử dụng chúng, bạn sẽ khám phá các cách mới để thể hiện cùng các đối tượng và cảnh.

Trong bài viết này, chúng tôi chia sẻ 3 bài tập mà bạn có thể thực hiện để tự làm quen với việc sử dụng phối cảnh góc rộng. Tất cả những gì bạn cần là một chút thời gian đi dạo và chụp ảnh, và một chiếc ống kính có thể chụp ở 24mm (tương đương full-frame). Tại sao lại là 24mm? Vì nó là độ dài tiêu cự góc cực rộng dễ tiếp cận nhất. Thực ra, nó có thể là đầu rộng nhất của ống kính theo bộ zoom tiêu chuẩn nếu bạn sử dụng máy ảnh full-frame. (Người trình bày: Masatsugu Kohrikawa, Digital Camera Magazine)

EOS 6D Mark II/ EF17-40mm f/4L USM/ FL: 24mm/ Aperture-priority AE (f/9,5, 1/250 giây)/ ISO 400

 

Bài tập 1: Học cách nhận thức hiệu ứng phóng đại phối cảnh và méo

Bạn có thể biết rằng ống kính góc rộng có thể chụp được phần cảnh nhiều hơn trong cùng một khung hình. Tuy nhiên, bạn cũng biết rằng chúng có thể phóng đại phối cảnh và làm méo hình dạng?
Bước đầu tiên để nắm vững các kỹ thuật sử dụng ống kính khác nhau là học cách nhận biết các hiệu ứng của chúng. Điều này cho bạn khả năng kiểm soát nhiều hơn đối với việc áp dụng chúng. Hãy tìm hiểu một số ảnh chụp bằng ống kính góc rộng—có thể là ảnh của bạn hoặc của người khác.  Bạn có thể xác định hiệu ứng phối cảnh và méo không?

Phóng đại phối cảnh

"Phối cảnh" là hiện tượng hình ảnh trong đó vật thể gần người xem hơn có vẻ lớn hơn, trong khi vật thể ở xa hơn có vẻ nhỏ hơn. Nó ảnh hưởng đến cảm nhận của chúng ta về khoảng cách giữa các vật thể. Một độ dài tiêu cự góc rộng làm méo các vật thể ở gần theo cách làm cho chúng trông lớn hơn, dẫn đến hiệu ứng phóng đại phối cảnh.

Phần cần cẩu của chiếc xe tải này trông rất to so với phần xe tải trông nhỏ hơn và ở xa hơn. Đây là hiệu ứng phối cảnh trên thực tế.

Méo

Ngoài hiệu ứng phóng đại phối cảnh, ống kính góc rộng cũng làm méo hình dạng của một đối tượng. Hiện tượng này trở nên càng rõ khi ống kính càng gần đối tượng. Chúng có liên quan với nhau vì hiện tượng méo làm cho đối tượng ở gần trông lớn hơn.

Bạn có để ý thấy thân chiếc xe tải có vẻ phình ra không? Đây là hiệu ứng méo.

 

Bài tập 2: Chụp ảnh với các đường triệt tiêu

Các cảnh mà chúng ta muốn chụp bằng ống kính góc rộng sẽ thường gồm có các đường thẳng 3 chiều ở dạng một con đường, lối đi, hành lang, hoặc vật tương tự. Chúng ta có thể lập bố cục ảnh sao cho những đường này trở thành những đường dẫn hướng, hội tụ tại một điểm triệt tiêu. Việc này không chỉ giúp phóng đại phối cảnh, mà còn làm tăng thêm cảm giác độ sâu.

Sử dụng bất kỳ ống kính nào của bạn có độ dài tiêu cự tương đương full-frame khoảng 24mm (15mm trên ống kính APS-C), sáng tạo ảnh có các điểm triệt tiêu. Đảm bảo nhìn thấy được điểm triệt tiêu!

Không có điểm triệt tiêu nhìn thấy được

Ở đây, điểm triệt tiêu do con đường tạo ra bị chiếc xe chặn mất. Mắt của chúng ta dừng tại chiếc xe, do đó ảnh không có cảm giác độ sâu (phối cảnh) mà lẽ ra nó có.

Điểm triệt tiêu nhìn thấy được

Bằng việc dịch chuyển một chút vị trí của tôi và đảm bảo rằng không có vật thể nào cản đường, tôi tạo ra một điểm triệt tiêu tại đó các đường thẳng tạo bởi con đường, đường ray xe lửa trên cao, và đường cao tốc, hội tụ lại. Điều này nhấn mạnh phối cảnh và làm tăng cảm giác độ sâu.

 

Bài tập 3: Đến gần đối tượng ở tiền cảnh hơn

Tạo ra các điểm triệt tiêu như bạn làm trong Bài Tập 2, nhưng lần này, di chuyển đến gần đối tượng hơn.  Bạn thấy ảnh thay đổi như thế nào khi bạn đến gần hơn?

Đây là một "bí mật" nữa để sử dụng phối cảnh góc rộng hiệu quả nhất: đặt đối tượng của bạn ở tiền cảnh và chụp gần nó nhất có thể. Đến gần hơn mức bình thường, và giả định rằng bạn vẫn nằm trong khoảng cách lấy nét gần nhất, ảnh của bạn tự động có vẻ ấn tượng hơn.

Không tốt lắm: Đối tượng tiền cảnh ở quá xa

Ảnh này có một điểm triệt tiêu, do đó có chiều sâu và phối cảnh. Tuy nhiên, hiệu ứng không mạnh lắm.

Tốt: Đến gần đối tượng, phóng đại phối cảnh

Ở đây, tôi đã bước đến gần hàng rào ở bên phải hơn. Hàng rào có biển “GATE No. 1” trông lớn hơn và gần hơn, làm cho hiệu ứng phối cảnh mạnh hơn.

Tốt: Gần đến mức phối cảnh được phóng đại nhiều

Khi tôi di chuyển sang bên phải đến gần hàng rào để chụp, hình chữ nhật của biển “GATE No. 1” bị méo rõ. Có những tình huống chúng ta muốn tránh hiện tượng méo như thế, chẳng hạn như trong chụp ảnh sản phẩm khi chúng ta cần phải ghi lại hình dạng của sản phẩm một cách trung thực. Tuy nhiên, chúng ta cũng có thể sử dụng hiện tượng méo một cách sáng tạo để làm cho ảnh có ấn tượng hơn.

 

Thủ thuật chuyên nghiệp: Đảm bảo rằng hiện tượng méo không quá mất tự nhiên

Hiệu ứng méo có thể làm cho đối tượng trông thú vị hơn, nhưng nó cũng có thể làm cho chúng trông mất tự nhiên và lạ lùng. Không có quy tắc cứng nhắc nào về việc méo bao nhiêu là quá nhiều: điều đó phụ thuộc vào cảm nhận cá nhân cũng như hiệu ứng mà bạn muốn tạo ra. Quan sát ảnh của bạn với thái độ phản biện. Nếu hiệu ứng méo làm cho đối tượng trông quá lạ với thị hiếu của bạn, hãy lùi ống kính lại và chụp cho đến khi kết quả trở nên dễ chấp nhận hơn.

Hiệu ứng méo góc rộng làm cho chiếc xe buýt này có vẻ dài thiếu tự nhiên.

 

Bài tập cân bằng

Bây giờ bạn đã quen hơn với việc sử dụng phối cảnh góc rộng, hãy thử với ống kính 24mm:

1. Thực hiện ngược lại: Tạo ảnh không có hiệu ứng phối cảnh

Bạn đã học cách nhận biết và cải thiện hiệu ứng phối cảnh. Bây giờ hãy làm ngược lại và xem bạn có thể sử dụng cùng độ dài tiêu cự đó để cố ý tạo ra những tấm ảnh đẹp không có hiệu ứng bằng cách nào. Những ảnh như thế sẽ mang lại một phối cảnh tự nhiên hơn, nhưng vẫn có cảm giác góc rộng độc đáo.

Chụp ở khoảng tầm mắt với các đối tượng ở xa hơn, ảnh này có thị trường rộng với phối cảnh trông tự nhiên. Vì có rất ít yếu tố trong khung hình, nó lẽ ra có thể là một tấm ảnh nhàm chán. Nó được cứu bởi 2 người lính cứu hỏa ở góc dưới bên trái, họ trở thành điểm nhấn làm cho ảnh trông thú vị hơn.

2. Chụp đối tượng ở góc nghiêng để tạo ra cảm giác chuyển động nào đó

Hầu hết các đối tượng trông tự nhiên hơn khi được chụp thẳng và cân bằng. Tuy nhiên, nếu bạn chụp họ sao cho họ hơi nghiêng thay vì chụp trực diện, ảnh có thể trông có vẻ động hơn.

Tôi chụp cái tháp bằng thép này sao cho nó nằm nghiêng so với máy ảnh, với các đường thẳng của nó nằm nghiêng thay vì nằm ngang hoàn hảo. Điều này làm tăng thêm hiệu ứng phối cảnh, làm cho nó có vẻ vươn cao hơn lên trời.

---

Tìm hiểu thêm về cách sử dụng ống kính góc rộng trong:
Tìm Hiểu Ống Kính Góc Rộng Phần 1: Các Hiệu Ứng Ảnh của Ống Kính Góc Rộng
Tìm Hiểu Ống Kính Góc Rộng Phần 2: Các Kỹ Thuật Lập Bố Cục đối với Ống Kính Góc Rộng
Kỹ Thuật Sử Dụng Ống Kính Góc Cực Rộng: Vệt Sáng Từ Một Phối Cảnh Mới

Bạn thích thú khi khám phá tiêu cự 24mm? Bạn có thể có được hiệu ứng phối cảnh mạnh hơn nữa nếu sử dụng góc rộng hơn. Sau đây là một số ống kính góc cực rộng cần cân nhắc:

Đối với hệ thống EOS R:
RF16mm f/2.8 STM (ống kính một tiêu cự giá rẻ)
RF14-35mm f/4L IS USM (ống kính zoom chuyên nghiệp, trọng lượng nhẹ)
RF15-35mm f/2.8L IS USM (ống kính zoom chuyên nghiệp khẩu lớn)

Đối với máy ảnh DSLR full-frame:
EF17-40mm f/4L USM (Phiên bản tiếng Anh) (ống kính zoom giá rẻ)
EF16-35mm f/4L IS USM (ống kính zoom chuyên nghiệp, trọng lượng nhẹ)
EF16-35mm f/2.8L III USM (ống kính zoom chuyên nghiệp, góc rộng)

Đối với máy ảnh APS-C:
EF-S10-22mm f/3.5-4.5 USM
EF-S10-18mm f/4.5-5.6 IS STM (có ổn định hình ảnh)
EF-M11-22mm f/4-5.6 IS STM (đối với máy ảnh mirrorless EOS M)

 

---

---