"Phối cảnh" trong nghệ thuật trực quan đề cập đến khoảng cách được nhận thấy giữa các vật thể. Nó bị ảnh hưởng bởi lựa chọn ống kính và các yếu tố khác. Sau đây là cách bạn có thể kiểm soát và làm cho ảnh của bạn có tác động mạnh hơn.

EOS R6 Mark II + RF10-20mm f/4L IS USM ở 10mm, f/8

 

Cách kiểm soát phối cảnh

Phối cảnh đề cập đến khoảng cách được nhận thức giữa các vật thể.

Khi phối cảnh rõ hơn, các vật thể gần chúng ta hơn sẽ xuất hiện lớn hơn, và những vật thể ở xa chúng ta có vẻ nhỏ hơn. Cảnh dường như mở rộng sâu hơn vào hậu cảnh ("có độ sâu lớn hơn").

Với phối cảnh ít hơn, cảnh này có vẻ "phẳng hơn". Các vật thể ở xa hơn có vẻ gần hơn, và khoảng cách giữa chúng có vẻ ngắn hơn ("xếp lên nhau" hoặc "bị nén"). 

Phối cảnh bị ảnh hưởng bởi 3 yếu tố: Độ dài tiêu cự, khoảng cách chụp, và góc chụp.

1. Độ dài tiêu cự
Độ dài tiêu cự bình thường (hoặc tiêu chuẩn) (tương đương khoảng 50mm full frame) có phối cảnh yếu/tự nhiên. Độ dài tiêu cự ngắn hơn sẽ phóng đại phối cảnh nhiều hơn; độ dài tiêu cự dài hơn sẽ nén phối cảnh.

2. Khoảng cách từ đối tượng (khoảng cách chụp hay "khoảng cách lấy nét")
Phối cảnh rõ ràng hơn khi máy ảnh gần đối tượng hơn.

3. Góc chụp
Phối cảnh ít rõ ràng hơn khi ống kính song song với đối tượng của bạn. Hiện tượng này rõ ràng hơn khi bạn chụp ở một góc dốc hơn so với đối tượng.

Để nhấn mạnh phối cảnh:
- Sử dụng ống kính góc rộng
- Chụp gần đối tượng nhất có thể
- Nghiêng máy ảnh hoặc chụp từ một góc.

Điều này giúp tạo ra hình ảnh với cảm giác mạnh mẽ về độ sâu, tính ba chiều và quy mô. Kết hợp với lấy nét sâu để có kết quả tốt hơn!

Để dễ dàng nén phối cảnh:
- Sử dụng ống kính siêu tele
- Chụp xa đối tượng hơn
- Chụp từ một góc phẳng hơn.

Chúng ta hãy xem xét kỹ hơn 3 yếu tố ảnh hưởng đến phối cảnh.

 

1. Độ dài tiêu cự

Các ảnh bên dưới được chụp từ cùng vị trí, nhưng với các độ dài tiêu cự khác nhau. Độ dài tiêu cự càng ngắn thì hình ảnh càng mở rộng sâu hơn vào khoảng cách xa. Điều này là do phối cảnh, dễ nhận thấy trong:

- Không gian giữa các thanh dọc nằm dọc hai bên con đường
Những thanh này trông rộng hơn ở tiền cảnh, nơi chúng gần máy ảnh nhất. 

- Các đường dẫn được hình thành bởi con đường
Những đường dẫn này ở 24mm sau đó ở 50mm và 105mm.

Tất cả ảnh: EOS R6 Mark II + RF24-105mm f/4L IS USM ở f/8

 

2. Khoảng cách từ đối tượng

Các ví dụ bên dưới được chụp sử dụng cùng một độ dài tiêu cự (50mm). Lối vào thang cuốn có vẻ hẹp khi chúng ta đứng cách xa nó, nhưng một khi chúng ta bước xuống bên dưới mái, dường như không còn hẹp nữa, đúng không! Đế của thang cuốn dường như rộng hơn trong ví dụ "Gần Hơn": các tấm kính ở phía trước dường như mở ra bên ngoài so với ảnh "Xa Hơn".  Điều này minh họa hiệu ứng phối cảnh mạnh hơn khi bạn đến gần đối tượng hơn.

Cả hai ảnh: EOS R6 Mark II + RF24-105mm f/4L IS USM ở 50mm, f/8

 

3. Góc chụp

Trực diện so với góc chéo

Cả hai ảnh đều được chụp ở 50mm. Ảnh chụp trực diện có vẻ phẳng và không thể hiện bất kỳ hiệu ứng phối cảnh nào: tất cả các cửa sổ đều trông giống nhau từ máy ảnh. Chúng có cùng kích thước và hình dạng, và hình chữ nhật xuất hiện dưới dạng hình chữ nhật.

Ảnh chụp ở góc chéo thể hiện phối cảnh: Cửa sổ gần chúng ta trông lớn hơn, và cửa sổ ở xa hơn trông nhỏ hơn. Hình dạng cũng bị biến dạng.

Cả hai ảnh: EOS R6 Mark II + RF24-105mm f/4L IS USM ở 50mm

Tầm mắt so với góc thấp (máy ảnh nghiêng)

Đây là cùng chiếc thang cuốn trong "2. Khoảng cách chụp". Xem điều gì xảy ra khi chúng ta chụp từ một vị trí và góc thấp hơn (nghiêng máy ảnh lên trên). Các tấm kính và hình tam giác được hình thành bởi thang cuốn trông rộng hơn về phía đáy và thon hơn về phía trên trong ảnh chụp ở góc thấp, cho thấy phối cảnh rõ ràng hơn.

Cả hai ảnh: EOS R6 Mark II + RF24-105mm f/4L IS USM ở 50mm, f/8

Cũng thích hợp cho các góc cao

EOS R6 Mark II + RF10-20mm f/4L IS USM ở 10mm, f/8

Hiệu ứng phóng đại phối cảnh quá mức của ống kính góc cực rộng làm cho những bông hoa này trông rất cao.

 

Bạn hãy tự xem:  Độ dài tiêu cự ngắn hơn+ gần hơn + góc thấp

Các ví dụ với thang cuốn được chụp ở 50mm, được biết đến với phối cảnh tự nhiên. Điều gì sẽ xảy ra khi chúng ta chụp với một góc rộng hơn? Sau đây là một số ví dụ ở 24mm với cùng một cảnh bên dưới—sự khác biệt về phối cảnh trở nên rõ rệt hơn ở mỗi bước!

 

 

Hãy tham khảo:
Những Điểm Cơ Bản về Máy Ảnh #14: Vị Trí và Góc

 

Các ý tưởng để sử dụng phối cảnh

Xem thêm:
Những Điểm Cơ Bản về Ống Kính #6: Ống Kính Góc Rộng

 

Các ý tưởng để sử dụng hiệu ứng nén

Xem thêm:
Những Điểm Cơ Bản về Ống Kính #8: Ống Kính Tele

Xem thêm thủ thuật và cảm hứng về hiệu ứng phóng đại phối cảnh:
Tìm Hiểu Ống Kính Góc Rộng Phần 2: Các Kỹ Thuật Lập Bố Cục đối với Ống Kính Góc Rộng
Kỹ Thuật Sử Dụng Ống Kính Góc Rộng: Lập Bố Cục Ảnh Chân Dung Động ở Tiêu Cự 28mm
Cận Cảnh 24mm: 3 Bài Tập Đơn Giản Để Nắm Vững Phối Cảnh Góc Rộng

Xem thêm thủ thuật và cảm hứng về hiệu ứng nén phối cảnh:
Kỹ Thuật Lập Bố Cục: Tạo Ra Ảo Giác là Mặt Trăng Lớn Hơn
Chụp Ảnh Phong Cảnh Bằng Ống Kính Siêu Tele: Một Cái “Hang” Bí Ẩn trong một Hẻm Núi Phủ Rêu
[Đánh Giá] Ống Kính RF600mm f/11 IS STM & RF800mm f/11 IS STM Trong Chụp Ảnh Cảnh Quan Thành Phố