Bokeh, là chất lượng thẩm mỹ của hiệu ứng nhòe ở các phần mất nét trong ảnh, là một kỹ thuật biểu đạt riêng của nhiếp ảnh. Nó có thể mang lại độ sâu cho ảnh, và là cách thiết yếu để thu hút sự chú ý đối với đối tượng cần lấy nét. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu 4 yếu tố quan trọng đối với việc tạo ra hiệu ứng bokeh, và tìm hiểu cách kiểm soát hiệu ứng bokeh được tạo ra sao cho nó xuất hiện như mong muốn. (Người trình bày: Tomoko Suzuki)

 

4 yếu tố quan trọng để tạo ra hiệu ứng bokeh khả kiến

 

Các điều kiện để tạo hiệu ứng bokeh khả kiến
1. Sử dụng một ống kính có độ dài tiêu cự dài
2. Chọn một khẩu độ lớn 
3. Đến gần đối tượng hơn
4. Đặt đối tượng cách xa hậu cảnh

 

Có 4 yếu tố đóng vai trò quan trọng trong khả năng hiển thị của hiệu ứng bokeh (có nghĩa là mức mất nét ở khu vực mong muốn): Khẩu độ, độ dài tiêu cự, khoảng cách chụp, và khoảng cách giữa đối tượng và hậu cảnh. Sử dụng sự kết hợp phù hợp giữa các yếu tố này khi thích hợp với đối tượng và cảnh sẽ giúp bạn tạo ra hiệu ứng bokeh theo cách bạn muốn.

Khẩu độ: Khẩu độ càng lớn (số f càng nhỏ), hiệu ứng bokeh càng dễ nhận thấy ("càng lớn") và ngược lại
Độ dài tiêu cự: Độ dài tiêu cự càng dài, hiệu ứng bokeh càng rõ và ngược lại.
Khoảng cách chụp: Đối tượng càng gần, hiệu ứng bokeh càng rõ và ngược lại.
Khoảng cách giữa đối tượng và hậu cảnh: Hậu cảnh càng xa, hiệu ứng bokeh càng rõ và ngược lại.

Nói cách khác, để có được hiệu ứng bokeh rõ nhất có thể, bạn sẽ cần phải sử dụng một ống kính tele, cài đặt nó thành khẩu độ tối đa, di chuyển đến gần đối tượng hơn cho đến khi bạn đạt khoảng cách chụp tối thiểu, và chọn địa điểm/vị trí chụp ở đó hậu cảnh khả kiến ở xa đối tượng nhất có thể. Tuy nhiên, việc chỉ tạo ra hiệu ứng bokeh rõ nhất có thể không có tác dụng đối với tất cả ảnh. Điều quan trọng là phải điều chỉnh hiệu ứng bokeh sao cho nó phù hợp với mục tiêu và ý định của ảnh—và khả năng điều chỉnh này là một kỹ năng nhiếp ảnh thiết yếu.

Chúng ta hãy xem xét kỹ hơn từng yếu tố ảnh hưởng đến khả năng hiển thị của bokeh.

 

Khẩu độ

Các ví dụ bên dưới được chụp từ cùng vị trí, nhưng với các khẩu độ khác nhau. Ở khẩu độ lớn (f/1.4), hậu cảnh rõ ràng bị mất nét (hiệu ứng bokeh rất dễ nhận thấy), trong khi ở khẩu độ nhỏ (f/16), toàn bộ ảnh được đúng nét, bao gồm hậu cảnh. Điều này là vì ở khẩu độ lớn, độ sâu trường ảnh sẽ nông, làm cho hậu cảnh bị mất nét.

 

Độ dài tiêu cự

Các ảnh sau đây đều được chụp ở f/2.8, nhưng ở độ dài tiêu cự khác nhau. Chúng được lập khung hình sao cho cái trụ có tên xuất hiện ở cùng kích thước trong cả hai ảnh. Ở 70mm, hiệu ứng bokeh hậu cảnh khá rõ, nhưng ở 24mm nó ít rõ hơn đáng kể. Điều này có nghĩa là khi bạn sử dụng một ống kính zoom, bạn sẽ có được hiệu ứng bokeh rõ hơn khi bạn sử dụng một độ dài tiêu cự dài hơn.

 

Khoảng cách chụp

Các ví dụ bên dưới được chụp ở cùng khẩu độ (f/1.4), nhưng từ các khoảng cách chụp khác nhau. Bạn có thể thấy khoảng cách giữa máy ảnh và đối tượng ảnh hưởng thế nào đến khả năng hiển thị của hiệu ứng bokeh. Khi máy ảnh ở càng gần đối tượng (ví dụ 50cm), hậu cảnh bị mất nét nhiều hơn và hiệu ứng bokeh trở nên rõ hơn. Khi máy ảnh ở càng xa đối tượng (ví dụ 70cm), hậu cảnh đúng nét nhiều hơn và hiệu ứng bokeh trở nên ít rõ hơn. Lưu ý rằng mức bạn có thể đến gần đối tượng tùy vào khoảng cách chụp tối thiểu của ống kính (cũng được gọi là 'khoảng cách lấy nét gần nhất').

 

Khoảng cách giữa đối tượng và hậu cảnh

Các ví dụ sau đây đều được chụp ở f/1.4, nhưng với các khoảng cách khác nhau giữa đối tượng và hậu cảnh. Khi hậu cảnh cách đối tượng càng xa (60cm), hiệu ứng bokeh càng rõ; khi hậu cảnh cách đối tượng càng gần (30cm), hiệu ứng bokeh càng ít rõ. Điều này cho thấy rằng nếu bạn muốn có một hiệu ứng bokeh rõ, bạn sẽ phải đảm bảo rằng đối tượng cách hậu cảnh xa hơn.

 

Những điểm quan trọng cần lưu ý khi tạo ra hiệu ứng bokeh

1. Chọn một khẩu độ duy trì bối cảnh đầy đủ trong ảnh

Khẩu độ càng lớn, mức nhòe càng cao và vùng mất nét càng lớn. Dĩ nhiên, điều này thu hút sự chú ý nhiều hơn đối với đối tượng chính, nhưng nếu bạn tạo ra mức nhòe nhiều hơn cần thiết, bạn sẽ làm mất những thông tin quan trọng tạo ra bối cảnh trong ảnh, chẳng hạn như địa điểm hoặc điều kiện xung quanh. Hãy cân nhắc bạn muốn khắc họa đối tượng chính như thế nào và theo đó mà chọn khẩu độ.

 

2. Để nắm bắt khả năng gợi ý, hãy sử dụng khẩu độ lớn hơn

Sử dụng khẩu độ nhỏ sẽ làm cho mọi thứ trong khung hình được đúng nét. Với các yếu tố rất cụ thể về mặt trực quan, nó trở nên khó gợi ra ý tưởng và gợi mở tưởng tượng trong ảnh. Do đó, nếu ảnh bạn muốn ảnh của bạn mang tính gợi mở hơn là mang tính tư liệu, hãy sử dụng một khẩu độ lớn hơn và tạo ra hiệu ứng bokeh rõ hơn. Làm như thế sẽ giúp hướng sự chú ý của người xem vào nơi bạn muốn, và cho biết rõ bạn muốn cho người xem nhìn thấy gì.

 

Hiệu ứng bokeh có thể giúp bạn có được những tấm ảnh như thế này!

EOS 700D/ EF-S55-250mm f/4-5.6 IS STM/ FL: 127mm (tương đương 203mm)/ Aperture-priority AE (f/5, 1/500 giây)/ ISO 100/ WB: Auto

Một độ dài tiêu cự dài và khẩu độ tối đa để tạo ra hiệu ứng bokeh tối ưu
Ảnh này được chụp ở độ dài tiêu cự dài (203mm ở tương đương phim 35mm), ở khẩu độ tối đa là f/5. Tôi sử dụng hai yếu tố để có hiệu ứng bokeh rõ nét để tạo ra hiệu ứng bokeh làm nhòe các chi tiết trên biển nhằm thu hút sự chú ý vào chú mòng biển.

 

Để biết thêm thông tin về hiệu ứng bokeh, hãy tham khảo các bài viết sau đây:
Một Tiêu Cự Các Kỹ Thuật Chụp Chân Dung Dùng Hiệu Ứng Bokeh
Cải Thiện Ảnh Du Lịch Của Bạn bằng EOS M10 #1: Sử Dụng Bokeh Để Cô Lập Đối Tượng
Những CHTG về Ống Kính #8: Tôi Nên Lấy Nét Ở Đâu Để Chụp Được Vòng Tròn Bokeh Đẹp?
Chụp Hoa: Cách Tạo Ra Vòng Tròn Bokeh Sáng với Ống Kính Macro

 

---

---