ในเทคนิคการจัดองค์ประกอบภาพขั้นพื้นฐาน เช่น กฎสามส่วนและการจัดองค์ประกอบภาพแบบกึ่งกลาง คุณได้เรียนรู้ถึงวิธีในการแบ่งเฟรมและการจัดวางตำแหน่งของตัวแบบ แต่เทคนิคการจัดองค์ประกอบภาพขั้นสูงจะมีความซับซ้อนมากขึ้นเล็กน้อย เนื่องจากคุณต้องคิดถึงความสัมพันธ์ระหว่างตัวแบบกับองค์ประกอบอื่นๆ ในภาพ รวมถึงเอฟเฟ็กต์ภาพจากมุมมองของผู้ชม อย่างไรก็ตาม การฝึกฝนเทคนิคเหล่านี้จนชำนาญจะช่วยให้สามารถถ่ายทอดอารมณ์ผ่านภาพถ่ายได้ดียิ่งขึ้น

โดยเริ่มจากสามแนวคิด ดังนี้ เส้นนำสายตา จังหวะที่ไม่คาดคิด และการตัดส่วนเกิน (เรื่องโดย: Tatsuya Tanaka)

 

1. เส้นนำสายตา: เส้นต่างๆ สามารถดึงความสนใจของผู้ชมได้!

เส้นนำสายตาเป็นเทคนิคการใช้เส้นต่างๆ ที่อยู่ในเฟรมภาพในการดึงดูดสายตาของผู้ชมไปยังตัวแบบหลัก เส้นเหล่านี้มักอยู่ในรูปแบบขององค์ประกอบอย่างเช่น ถนน แม่น้ำ หรือทางรถไฟ ซึ่งอาจทอดยาวจากด้านหน้าไปยังด้านหลังภาพ จากด้านซ้ายไปยังด้านขวา หรือในรูปแบบอื่นๆ และเนื่องจากเส้นเหล่านี้สามารถมองเห็นได้อย่างชัดเจน ผู้ชมจึงเข้าใจจุดมุ่งหมายของช่างภาพได้อย่างง่ายดาย

เส้นนำสายตาสามารถสร้างความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบต่างๆ ในภาพได้ด้วยการดึงดูดสายตาของผู้ชม

และหากเส้นทอดยาวจากด้านหน้าไปยังด้านล่าง เส้นนำสายตาจะช่วยสร้างมิติความลึกในภาพได้อีกด้วย 

 

การใช้ทางรถไฟเพื่อดึงความสนใจของคนดูไปที่อุโมงค์

ในทั้งสองภาพ ทางรถไฟดึงดูดสายตาของผู้ชมไปที่อุโมงค์ แต่ภาพแรกถ่ายทอดอารมณ์ได้ดีกว่าอีกภาพ 

ภาพเสียทำพลาดไปอย่างไร
อุโมงค์อยู่ในตำแหน่งต่ำกว่าเล็กน้อยจากส่วนบนของภาพ แม้ว่าสายตาของผู้ชมจะมองตามเส้นที่เกิดจากทางรถไฟ แต่ก็ถูกดึงความสนใจไปที่องค์ประกอบจำนวนมากที่อยู่ด้านบนอุโมงค์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งใบไม้เปลี่ยนสีที่อยู่บนภูเขาเหนืออุโมงค์

ภาพที่ดีทำได้ดีตรงไหน
อุโมงค์อยู่ในตำแหน่งส่วนบน ทำให้ทางรถไฟดูยาวขึ้น กินพื้นที่ในภาพมากขึ้น และสร้างเส้นนำสายตาไปยังอุโมงค์ได้ดียิ่งขึ้น 

 

ใช้ถนนในไร่ดึงความสนใจของผู้ชมไปที่บ้านหลังน้อย

ในภาพที่ดี ผมต้องการให้สายตาของผู้ชมจับจ้องไปที่บ้านหลังคามุงจากที่อยู่ัถัดไปจากทุ่งนาในด้านซ้ายของภาพ

ภาพเสียทำพลาดไปอย่างไร
ในภาพที่มีเครื่องหมาย “X” องค์ประกอบภาพถูกจัดวางไว้ข้างๆ กันและดึงความสนใจไปที่บ้านทั้งสองหลังเท่าๆ กัน แม้ว่าจะมองเห็นถนนด้านหน้า แต่ก็ดูกลมกลืนไปกับเส้นแนวนอนอื่นๆ ในภาพและไม่ชัดเจนพอที่จะสร้างเอ็ฟเฟ็กต์ได้มากนัก

ภาพที่ดีทำได้ดีตรงไหน
ถนนในไร่อยู่ในโฟร์กราวด์ของภาพและดึงความสนใจของผู้ชมไปโดยอัตโนมัติ เส้นนำสายตาจะนำสายตาของผู้ชมไปที่ถนน ผ่านทุ่งนาไปยังบ้านหลังคามุงจากที่อยู่ด้านซ้ายซึ่งเป็นจุดสุดท้ายที่ผมต้องการ

 

สิ่งที่ไม่คาดคิด: ค้นหามุมมองที่ต่างจากมุมมองปกติทั่วไป

หากรู้สึกว่าภาพถ่ายของคุณดูเหมือนๆ กันไปหมด นั่นอาจเป็นเพราะว่าคุณถ่ายภาพโดยใช้มุมเดิมซ้ำแล้วซ้ำอีก และผู้ชมก็จะเบื่อไปด้วย ในการแก้ไขปัญหานี้ คุณต้องมองตัวแบบในรูปแบบที่ต่างไปจากเดิม และการเปลี่ยนแปลงวิธีในการมองภาพผ่านเลนส์ก็อาจช่วยได้เช่นกัน

 

ทดลองทำสิ่งต่อไปนี้เพื่อให้ได้มุมมองที่แตกต่าง

- เปลี่ยนทางยาวโฟกัส เช่น หากต้องการถ่ายภาพมุมกว้าง ลองท้าทายตัวเองด้วยการถ่ายภาพระยะไกล หรือทำสลับกัน ซึ่งจะเป็นการบังคับให้คุณต้องเปลี่ยนการจัดองค์ประกอบภาพ

- ขยับกล้องให้สูงขึ้นหรือต่ำลง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อใช้ขาตั้งกล้อง อย่ากลัวที่จะทดลองขยับกล้องให้สูงขึ้นหรือต่ำลงอย่างน้อย 10 ซม. เพื่อให้เห็นสิ่งต่างๆ ในมุมมองที่แปลกใหม่ 

- ลองเปลี่ยนมุมกล้อง เช่น แทนที่จะหันหน้าเข้าหาตัวแบบตรงๆ ลองดูว่าจะได้ภาพถ่ายที่ดีหรือไม่หากถ่ายภาพจากด้านข้าง เอียงกล้อง หรือลองถ่ายภาพจากมุมต่ำหรือมุมสูง หากมีหน้าจอ LCD แบบปรับหมุนได้ ก็ควรนำมาใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่! (คลิกที่นี่เพื่ออ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับตำแหน่งและมุม)

- ขยับเข้าใกล้ตัวแบบมากขึ้น เพียงไม่กี่เซ็นติเมตรก็อาจเปลี่ยนพลังขององค์ประกอบภาพได้

 

มุมมองที่ต่างไปอาจถ่ายทอดอารมณ์ได้ดียิ่งขึ้น

 ภาพที่คุณมักถ่าย
 ภาพนี้เป็นการถ่ายระยะไกลโดยหันหน้าเข้าหากอริลล่าที่กำลังนั่งพักผ่อนอยู่ ให้บรรยากาศที่ผ่อนคลาย แม้ว่าภาพนี้จะสามารถเก็บบรรยากาศและสภาพแวดล้อมไว้ได้ แต่อย่าหยุดเพียงเท่านั้น 

 

ภาพพอร์ตเทรตของนักปราชญ์
ภาพนี้แตกต่างจากภาพที่แล้วโดยสิ้นเชิงใช่ไหม ผมเพียงแค่เปลี่ยนตำแหน่งถ่ายภาพและทางยาวโฟกัสเท่านั้น จากนั้น ผมก็สังเกตเจ้ากอริลล่าและเก็บภาพจังหวะที่มันวางนิ้วที่ปาก ผลที่ได้คือ กอริลล่าดูเหมือนเป็นนักปราชญ์สูงอายุที่กำลังครุ่นคิด 

 

ถ่ายทอดช่วงเวลาหวานซึ้ง
ในภาพนี้ ผมวางตำแหน่งลิงชิมแปนซีสองตัวไว้ทางซ้ายและทางขวาให้ดูเหมือนเป็นคู่รักกัน ในระหว่างที่จัดองค์ประกอบภาพ ผมพยายามจินตนาการว่าบุคคลที่สามจะรู้สึกอย่างไรเมื่อเห็นภาพนี้ หากคุณวางเฟรมภาพได้ดี ก็จะสามารถเล่าเรื่องราวผ่านภาพถ่ายได้

 

การตัดส่วนเกิน: ตัดองค์ประกอบที่ดึงความสนใจของผู้ชมออกไป เพื่อทำให้ตัวแบบดูโดดเด่นขึ้น

เมื่อไหร่ก็ตามที่ถ่ายภาพด้วยความรีบร้อน หรือไม่ทันได้เช็คองค์ประกอบภาพผ่านช่องมองภาพ บ่อยครั้งสิ่งที่ไม่ต้องการมักจะปรากฏอยู่ในภาพด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่บริเวณขอบภาพ ซึ่งมักจะเกิดขึ้นเมื่อช่องมองภาพของกล้องมีมุมมองที่ครอบคลุมไม่ถึง 100%

เมื่อ “ตัด” องค์ประกอบส่วนเกิน คุณจะต้องจัดองค์ประกอบภาพใหม่ วิธีการง่ายๆ ก็คือใช้ทางยาวโฟกัสที่ยาวขึ้นซึ่งจะช่วยตัดองค์ประกอบเหล่านี้ออกไปและทำให้ภาพดูเรียบง่ายขึ้น (เรียนรู้วิธีการได้ที่ พัฒนาทักษะการถ่ายภาพท่องเที่ยวของคุณด้วย EOS M10 ตอนที่ 3: การใช้เลนส์ซูมเทเลโฟโต้)

 

"การตัดส่วนเกิน" ช่วยให้ตัวแบบดูโดดเด่นขึ้น

 

ภาพเสียมีองค์ประกอบอยู่เป็นจำนวนมาก เราจึงไม่แน่ใจว่าควรเล็งสายตาไปที่จุดใด การใช้ทางยาวโฟกัสที่ยาวขึ้นจะช่วยกำจัดองค์ประกอบที่ไม่ต้องการออกไปได้ ผลลัพธ์ก็คือ มีองค์ประกอบภาพที่เรียบง่ายขึ้น ซึ่งดึงดูดสายตาของเราไปยังต้นไม้ที่เป็นจุดสนใจหลักที่เราต้องการ

 

แสดงจุดมุ่งหมายในการถ่ายภาพอย่างชัดเจน

 

ในภาพเสียมีการจัดองค์ประกอบภาพแบบ “รักพี่เสียดายน้อง” เนื่องจากพยายามที่จะเก็บทุกอย่างที่มองเห็นจากจุดที่ถ่ายภาพ แต่การทำเช่นนั้นจะทำให้จุดมุ่งหมายของช่างภาพคลุมเครือไม่ชัดเจน ในทางกลับกัน ภาพที่ดีได้ตัดส่วนที่ระเกะระกะในฉากหลังออกไป แล้วทำให้ตัวแบบหลักกินพื้นที่ในเฟรมมากขึ้นเพื่อทำให้จุดมุ่งหมายในการถ่ายภาพชัดเจนมากขึ้น

 

ดูบทความต่อเนื่องเกี่ยวกับเทคนิคการจัดองค์ประกอบภาพอย่างมืออาชีพได้ที่
2. “รูปแบบและจังหวะ” และ “เส้นโค้งรูปตัว S”
3. ดึงความสามารถสูงสุดของเลนส์มาใช้
4. การใช้งานเลนส์พิเศษ

หากต้องการกลับไปอ่านเทคนิคพื้นฐาน อ่านได้ที่
พื้นฐานการจัดองค์ประกอบภาพ: การจัดเฟรมภาพ ระดับแนวนอน และระดับแนวตั้ง

 

---

---